Zomeren deden we in 2013 op het subtropische eiland Madeira, gelegen in de Atlantische Oceaan. Het hele jaar door zorgt een mild klimaat voor een uitbundige, weelderige natuur met de mooiste bloemen en planten. De hoogste tijd om kennis te maken met deze ‘Parel van de Atlantische Oceaan’!

Porto Moniz

Onze uitvalsbasis is Porto Moniz, een dorp aan de noordwestkant van het eiland. Door de aanleg van de Via Rapida is dit deel van het eiland veel beter te bereiken dan vroeger. Porto Moniz is dan nu ook sinds een geliefde pleisterplaats, vooral vanwege de Piscinas Naturais, het zeezwembad. Hartje zomer is Porto Moniz dé badplaats van Madeira maar ook nu in september stoppen er dagelijks wel drie bussen vol toeristen voor een (weliswaar korte) stop. Naast het toerisme leven de mensen van Porto Moniz van de landbouw. Tegen de bergen liggen de akkers met gewassen en wijnranken. Het echte dorp ligt hoger gelegen, de toeristen verblijven beneden nabij de boulevard en de zee.

De Piscinas Naturais is de grootste trekpleister. Voor slechts € 1,50 per persoon kun je de hele dag hier vermaken. Na 19.00 uur is het vrij toegankelijk maar is er geen toezicht.  Voor een klein bedrag heb je een ligbed en parasol erbij. Het water is erg zout en kun je heerlijk drijven. Door de invloed van de zee wordt de stroming in het zwembad bepaald. Het spectaculairste van het zwembad is badrand aan de zeekant. Bij een gunstige golfslag word je vanaf de rand zo het zwembad in geduwd. Dit wordt wel goed in de gaten gehouden door de lifeguards. We hadden het geluk om een aantal dagen een zeer onstuimige oceaan mee te maken. Niet alleen zorgde dat voor spektakel in het zwembad.

Een andere bezienswaardigheid van Porto Moniz is het zee-aquarium dat gebouwd is in een oud fort. Omdat het aquarium tegenover ons hotel ligt, lopen we in een verloren moment hier binnen.  Het aquarium is klein maar leuk om te zien welke dieren er in de wateren van Madeira leven.

Paul da Serra, Encumeada,  Sao Vicente en Seixal

Door Porto Moniz rijden we de bergen in richting Sante. Bij Portas da Vila nemen we de ER110 richting Paul da Serra. De weg is prachtig door de vele hortensia’s en apaganthus die hier langs de kant van de weg groeien. Paul da Serra is een plateau dat bijzonder is omdat hier geen bomen groeien. Wel veel heide en streken zoals brem en iets wat op taxus lijkt. De koeien lopen  hier los langs of over de weg rijden we sommige stukken zigzaggend om de koeien heen op zo’n 1290 meter. Halverwege komen we uit bij een grote parkeerplaats, het startpunt voor de levada-wandelingen Rabacal en 25 Fontes, die we later zullen maken. We rijden verder en stoppen bij Urze op 1.481 meter en kopen hier typische Madeirese sandwiches. Via de prachtige hoogvlakte rijden we over de Encumeadapas.

Bijzonder is dat als je naar het zuiden kijkt je de oceaan ziet en aan de andere kant omringd bent door de bergen. Vanaf Encumeada is het niet ver naar Sâo Vicente waar we stoppen voor een bezoek aan de grotten waar we wandelen langs gestolde lavastromen. In de expositieruimte wordt het ontstaan van het vulkaaneiland Madeira uitgelegd door een vilm en een 3D-experience.
Via het vissers- en buurdorp Seixal rijden we terug naar Porto Moniz. In Seixal maken we een tussenstop. Vanaf de beschutte baai heb je een mooi uitzicht op de hoge kliffen met in het oosten de 60 meter hoge waterval Véu da Noiva (bruidssluier). Grappig aan dit dorpje vind ik (het is echt een gehucht) dat het een kleine hippe Lido heeft. Plus  – volgens de reisgids – een goed visrestaurant: Briso Mar.

Curral das Freiras

Op een mooie zonnige dag zetten we koers richting Curral das Freiras, dat toevluchtsoord van de nonnen betekent. Genoemd naar de vlucht van de nonnen van Santa Claren voor de Franse piraten in 1566. Het dal ligt zo’n 19 km van Funchal maar is nog altijd redelijk afgelegen. We parkeren de auto bij Eiro do Serrado op 1.094 meter, een woeste rots dat hoog boven het dorp ligt. Bij Eiro is een mooi uitkijkpunt maar dat bewaren we voor later. Na cappuccino en broodjes en plakken kastanjecake voor de lunch te hebben gekocht voelen we ons genoeg gesterkt om de tocht van 3 km langs 52 haarspeldbochten naar beneden te lopen. De wandeling vonden we in onze Sunflower gids. Het eerste stuk voert langs kastanjebomen en na dik een kwartier wandelen komen we uit bij een prachtig uitkijkpunt.

Hier voelen wij ons ‘on top of the world’ . Het is een geweldige wandeling en om zo omringd te zijn door hoge bergen. Na iets meer dan een uur staan we op de doorgaande weg en is het nog zo’n 800 meter naar het dorp. Aan het begin van het dorp vinden we een picknickplaats waar we onze lunch eten. Omdat we nog genoeg tijd hebben tot de bus komt die ons weer naar boven brengt, drinken we een castanha op een terrasje. Terug in Eiro klimmen we naar de miradouro voor een spectaculair maar ook duizelingwekkend uitzicht op de zee, vallei en de bergen. Een mooie afsluiting van een geweldige wandeldag.

Levada’s wandelen

Op Madeira kun je niet om de levada’s heen. Naast de talrijke mooie wandelpaden, is wandelen langs levada’s, de irrigatiekanalen die hoog vanuit de bergen lopen een must. Je moét het gewoon een keer meegemaakt hebben. Wij hebben de levadawandelingen in Rabacal gemaakt (Risco en 25 Fontes) en een stuk van een levadawandeling nabij Ribeiro Freio. Stuk voor stuk prachtige routes. Het is jammer dat onze tijd dan eigenlijk weer wat beperkt is en we niet meer wandelingen hebben kunnen maken. Alle reden dus om nog een keer te gaan.

Funchal

Twee dagen brengen we door in Funchal, de hoofdstad van Madeira. Door de ligging van de stad lijkt het op een amfitheater. Boven Funchal ligt Monte bekend om haar tuinen, tobogan en de kathedraal. Monte bereik je vanuit Funchal per auto (steile wegen!), openbaar vervoer (bus) of voor een mooi uitzicht per kabelbaan. En dat laatste doen wij als we de Jardim Botânico bezoeken. Om deze tuinen te bereiken neem je in Monte een tweede kabelbaan! In de botanische tuinen vind je heel veel inheemse planten, tapijtperken, cactussen en vetplanten en een papegaaienpark. Echt fantastisch! Daarna klimmen we omhoog naar het hart van Monte waar de toboganbaan is en de Nossa Senhora do Monte, de kerk waar keizer Karel I van Oostenrijk ligt begraven. Het interieur van de kerk is erg kleurrijk. 

Dit deden wij in de hoofdstad

• cappuccino’s en lattes drinken op het terras van de Ritz, tegenover de mooie Jardim de São Francisco
• struinen door de markthallen van Mercado dos Lavrados (de vismarkt is fascinerend!)
• stadswandeling waarbij we in een straatje de mooiste muur- en deurschilderingen vonden.
• bezoek aan Museu de Arte Sacra (aanrader!)
• bezoek aan de kathedraal (Sé)

Naar het oosten

We maken een dagtocht naar het oosten van het eiland. Vanaf  São Vincente rijden we lans de kust naar kleine plaatsjes zoals Ponta Delgada (met een heel mooi kerkje en beroemde crucifix), Boaventure naar São Jorgen. Onderweg stoppen we regelmatig om van het uitzicht te genieten. Het is een prachtige route met weer een heel andere vegetatie en is dit deel ook niet voor niks Unesco Worldheritage. Op een van de stops staat een klein fruitstalletje waar we druiven (de lekkerste ooit in mijn leven gegeten!), maracuja en maracuja bananen kopen (en krijgen).

Santana is erg toeristisch en druk vanwege de typische A-puntige Madeira-huisjes. Vanaf hier rijden we het Pico da Pedras Forest Park in naar Pico Ruivo. Maar hoe hoger hoe bewolkter en begint het te regenen. We besluiten de top te laten voor wat het is en gaan terug om vanaf Santana naar Faial te rijden. We steken de Ribeira Seca, de droge rivier, over en slaan rechtsaf naar Ribeiro Frio (koude rivier). De weg loopt door oerbossen en diepe valleien. In Ribeiro Frio volgen we een deel van een levadawandeling om uit te komen op het ‘balkon’ vanwaar je een mooi uitzicht hebt. Helaas zijn de pieken van Torres, Ruivo en Areeiro in nevelen gehuld. Ook hier zijn de dieptes duizelingwekkend.

Pico de Areeiro

Soms is het een hele tour om bergen te bedwingen maar niet op Madeira. Nog nooit was wandelen in de bergen zo gemakkelijk als hier. Via Funchal, Monte rijden wij naar de top van Areeiro. Hier vind je een klein cafe, winkeltje en informatiecentrum over de Madeira Petrels, een beschermde vogelsoort. Ondanks dat het een zonnige zomerdag is verruilen we onze korte broeken toch voor lange voordat we aan onze wandeling beginnen. We zijn niet toegerust om naar de Pico Ruivo en weer terug te lopen: niet in uitrusting en in tijd. Maar dat weerhoudt ons er niet van het eerste deel van het pad te lopen. Links zien we de zee en het Curras-dal, voor ons Pico Torres en daarachter Ruivo en rechts zorgen wolken boven het dal voor een prachtig uitzicht. Wolken die langzaam naar boven stijgen.

Terug op de top van Areeiro lunchen we in het cafe met tosti’s. Na de lunch bedwingen we dan echt de top van de Areeiro. Via een ander pad wandelen we naar het zuiden naar een ander kijkpunt. Wat een diepte onder ons en wat een stilte. En man, wat is het hier mooi. Happiness is so near.

De Madeirese keuken

Dit waren onze favorieten tijdens ons verblijf op Madeira:

• Espada (kousenbandvis) vaak geserveerd met banaan of passievrucht
• Bife de Atum (tonijn)
• Espetada, blokjes geroosterd rundvlees ingewreven met knoflook en kruiden geregen aan een spies of lauriertak.
• Bolo de caco, verrukkelijke broodjes dik besmeerd met knoflookboter.
• Pudim maracuja (passievruchtpudding)
• Bolo de melo (honingcake)
• Bolo de castanha (kastanjecake)
• Poncha
• Madeira wijn
• Portugese wijnen (wijnlabel S de Sol)

Gebruikte reisgidsen en links

• Capitool compact Madeira
• Wat&Hoe reisgids Madeira (tip!)
• Sunflower Madeira (Engelstalig maar zeer goede wandelgids!)
• Langs levada’s op Madeira